Specjalizacja została wyodrębniona z sektora biogospodarki. Jej zakres jest bardzo szeroki i zróżnicowany. Obejmuje zarówno działalność rolniczą, w tym różnego rodzaju uprawy, chów i hodowlę zwierząt oraz rybołówstwo, jak i usługi wspomagające produkcję roślinną i zwierzęcą. Uwzględnia także szeroko rozumianą produkcję spożywczą, w tym produkcję żywności o wysokim stopniu przetworzenia. Branża charakteryzuje się znaczącą koncentracją na tle kraju, a jej wpływ na rozwój zachodniopomorskiej gospodarki jest nie do przecenienia. Województwo zachodniopomorskie to trzeci największy eksporter z branży rolno-spożywczej pośród wszystkich regionów w Polsce. Większe wartości wymiany handlowej osiągają tylko województwa mazowieckie i wielkopolskie.

Udział eksportu produktów rolno-spożywczych w eksporcie ogółem regionu wynosi prawie 20% i wykazuje dynamikę rosnącą, co świadczy o silnych powiązaniach międzynarodowych. Najwięksi partnerzy handlowi regionu to Niemcy, Wielka Brytania i Francja. Coraz większe znaczenie dla zachodniopomorskich producentów żywności mają także Stany Zjednoczone i kraje Dalekiego Wschodu. Ryby, skorupiaki, mięczaki oraz pozostałe bezkręgowce wodne to najpopularniejsze produkty z branży rolno-spożywczej eksportowane z województwa zachodniopomorskiego. Działalność objęta specjalizacją charakteryzuje się wysoką konkurencyjnością, czego wyrazem jest systematyczny wzrost przychodów branży.

Zachodniopomorskie rolnictwo oparte jest na wielohektarowych gospodarstwach, co jest głównym źródłem ich wysokiej produktywności. Natomiast przemysł spożywczy cechuje duża liczba małych zakładów oraz silne ich rozproszenie na terenie regionu, które wynika z powszechności bazy surowcowej oraz rozmieszczenia miast, stanowiących lokalne rynki zbytu.10 Większość firm sektora to mikro i małe przedsiębiorstwa, z których znaczną część stanowią firmy rodzinne. Nie brakuje także firm średnich i dużych, posiadających potencjał rozwojowy w obszarze innowacji.

W regionie istnieją wieloletnie tradycje związane z działalnością objętą specjalizacją, zarówno w obszarze prowadzonej działalności gospodarczej, jak i aktywności badawczorozwojowej, prowadzonej na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym, Politechnice Koszalińskiej i Uniwersytecie Szczeciński. Wiodącą jednostką naukową w tym obszarze jest Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa ZUT. Branża wykazuje systematycznie rosnącą aktywność we wdrażaniu innowacyjnych technologii i wytwarzaniu nowych produktów, które zwłaszcza w przetwórstwie ryb przekładają się na wysoką efektywność ekonomiczną.

Kierunki rozwoju specjalizacji

  • Koncentracja i konsolidacja branży w poszczególnych kategoriach produkcji spożywczej w kierunku m.in. żywności funkcjonalnej oraz podniesienia jej jakości mikrobiologicznej.
  • Eliminacja barier w rozwoju takich jak: - silna konieczność przeciwstawiania się globalnym markom/produktom , - słaba współpraca pomiędzy dostawcami i producentami, - słaba współpraca pomiędzy małymi producentami a dystrybutorami (handel hurtowy/detaliczny).
  • Rozwój przetwórstwa miejscowych surowców rolnych.
  • Rozwój metod nawożenia precyzyjnego.
  • Intensyfikacja badań w obszarze agrobiznesu, a w szczególności przemysłu rolnospożywczego.
  • Zwiększenie siły przetargowej rolników i wzrost ich znaczenia w łańcuchu dystrybucji produktów spożywczych poprzez konsolidację producentów rolnych oraz rozwój współpracy sieciowej firm.
  • Zwiększenie wykorzystania turystyki i potencjału uzdrowiskowego województwa do promowania produktów ekologicznych i regionalnych.
  • Zwiększenie udziału produktów przetworzonych w strukturze produkcji towarowej i produkcji wysoko wyspecjalizowanych, dobrych jakościowo produktów o wysokiej wartości dodanej.
  • Dywersyfikacja kierunków eksportu, w celu dostosowania się do niekorzystnych zmian sytuacji geopolitycznej.
  • Dalsze wprowadzanie innowacji technologicznych w przedsiębiorstwach mających na celu poprawę wydajności, jakości oraz atrakcyjności produktów rybnych, a w tym rozwiązań chłodniczych związanych m.in. z przechowywaniem ryb mrożonych.
  • Rozwój błękitnej biogospodarka wykorzystującej endogeniczne surowce pochodzenia wodnego – akwakultura, akwaponika, produkcja mikroglonów, rybołówstwo oraz produkcja żywności funkcjonalnej.

Powiązanie z Krajowymi Inteligentnymi Specjalizacjami

  • KIS 1: Technologie inżynierii medycznej, w tym biotechnologie medyczne;
  • KIS 3: Wytwarzanie produktów leczniczych;
  • KIS 4: Innowacyjne technologie, procesy i produkty sektora rolno-spożywczego i leśnodrzewnego;
  • KIS 5: Żywność wysokiej jakości;
  • KIS 6: Biotechnologiczne procesy i produkty chemii specjalistycznej i inżynierii środowiska;
  • KIS 13: Wielofunkcyjne materiały i kompozyty o zaawansowanych właściwościach, w tym nanoprocesy i nanoprodukty;
  • KIS 14: Sensory (w tym biosensory) i inteligentne sieci sensorowe;

Powiązanie z obszarami badawczymi w regionie

  • Produkcja żywności, w tym ocena jakości surowców i produktów, wykorzystanie odpadów, dezynfekcja i czyszczenie.
  • Hodowla oraz połowy ryb morskich i słodkowodnych, w tym ochrona gatunków, ocena pasz.
  • Produkcja zwierzęca, w tym zwiększanie płodności, badania genetyczne, tworzenie nowych pasz.
  • Produkcja roślinna, w tym badania genetyczne, tworzenie nowych odmian, zastosowania pozarolnicze, eksploatacja maszyn rolniczych.
  • Przechowywanie żywności, ryb i płodów rolnych, w tym chłodnictwo.
  • Przetwórstwo rybne.