Opisywana specjalizacja została zdefiniowana na bazie biogospodarki. Branża od wielu lat plasuje się wśród wiodących sektorów w województwie zachodniopomorskim oraz odgrywa istotną rolę w polskiej gospodarce. Obejmuje różnorakie produkty i usługi o krańcowo zróżnicowanej skali produkcji, zaczynając od zestandaryzowanych materiałów, produktów i półproduktów chemicznych (w tym nawozów organicznych i mineralnych należących do obszaru tzw. "wielkiej syntezy"), poprzez przetwórstwo chemiczne oraz chemię specjalistyczną o większej wartości dodanej, a kończąc na zaawansowanych i zindywidualizowanych technologiach medycznych związanych z diagnostyką i leczeniem, opartych o nowoczesną farmakologię i innowacyjne wyroby medyczne. W ramach specjalizacji uwzględniono także gospodarkę odpadami oraz produkcję biomasy, w szczególności w kontekście zastosowania odnawialnych źródeł energii.

Dane dotyczące kondycji gospodarczej przedsiębiorstw prowadzących działalność w obszarze specjalizacji wskazują na jej znaczący udział w gospodarce województwa oraz wysoką konkurencyjność i dynamikę rozwoju, zwłaszcza w odniesieniu do eksportu. Uwagę zwraca także równomierny i wszechstronny rozwój potencjału innowacyjnego branży związany z wysoką aktywnością badawczo-rozwojową sektora. Firmy prowadzące działalność objętą specjalizacją wykazują wyższą niż inne podmioty w regionie aktywność w tworzeniu innowacji, a ich współpraca z jednostkami B+R owocuje sukcesami w obszarze tworzenia własności intelektualnej oraz przekłada się na wymierne ekonomicznie efekty wdrażania innowacji.

Na wybór wskazanego obszaru jako inteligentnej specjalizacji znaczący wpływ miał także dostęp do zasobów B+R, szeroki wachlarz prowadzonych prac badawczych oraz wysoka jakość kadry naukowej skupionej głównie wokół największych uczelni w regionie - Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Uniwersytetu Szczecińskiego, Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Politechniki Koszalińskiej, które stanowią naturalne zaplecze dla wysoko wykwalifikowanej kadry.

Przemysł chemiczny sukcesywnie rośnie w siłę, gdyż nowoczesna gospodarka nie potrafi funkcjonować bez produktów chemicznych. Bez nawozów sztucznych i środków ochrony roślin plony byłyby mniejsze, a bez tworzyw sztucznych nie istniałoby budownictwo. Produkcja sprzedana w branży chemicznej i materiałowej w ciągu ostatnich dwóch dekad systematycznie rośnie. Wiele wskazuje na to, że relatywnie dobra sytuacja branży chemicznej ma szansę utrzymać się w następnych latach. Trendy rynkowe odnoszące się do specjalizacji wskazują m.in. na rosnące zapotrzebowanie na nawozy (potasowe, fosforowe, azotowe) dla rolnictwa, które musi na świecie zaopatrywać coraz większą populację. Obszary rozwojowe dotyczą m.in. nawozów o rozszerzonej funkcjonalności oraz nawozów wytwarzanych na bazie biokomponentów.

Istotną rolę w rozwoju specjalizacji odgrywa działający od 2007 r. Zachodniopomorski Klaster Chemiczny „Zielona Chemia”, posiadający status Krajowego Klastra Kluczowego. Stowarzyszenie zachęca swoich członków do angażowania się w projekty badawczorozwojowe, w tym w ramach programu Horyzont 2020. Dla firm przemysłu chemicznego klaster stanowi platformę wymiany dobrych praktyk oraz nawiązywania relacji biznesowych, przyczyniając się do wzmacniania ich pozycji na rynku.

O rosnącej roli branży w gospodarce może świadczyć także ogłoszenie przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju programu sektorowego INNOCHEM., w ramach którego dofinansowaniem zostaną objęte innowacyjne projekty w przemyśle chemicznym na niespotykaną dotychczas skalę. Można więc mówić o bardzo dobrym powiązaniu tej specjalizacji z Krajowymi Inteligentnymi Specjalizacjami.

Kierunki rozwoju specjalizacji

  • Zastosowanie nowych technik wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych dla procesów chemicznych.
  • Wykorzystanie substancji chemicznych w procesach energetycznych.
  • Zwiększenie wydajności i efektywności energetycznej i materiałowej procesów produkcyjnych.
  • Techniki procesowe polegające na wykorzystaniu wodoru i CO2.
  • Nowe technologie związane z wytwarzaniem inteligentnych nawozów z powolnym uwalnianiem składników pokarmowych.
  • Nowatorskie rozwiązania w dziedzinie katalizatorów i sorbentów.
  • Alternatywne wykorzystanie zidentyfikowanych frakcji pojawiających się na poszczególnych etapach produkcji nawozów w innych procesach chemicznych.
  • Wykorzystywanie w produkcji rolnej innowacyjnych nawozów, pozwalających dostarczyć roślinom niezbędnych mikroelementów.
  • Poprawa produktywności przemysłu nawozów fosforowych.
  • Dostosowanie oferty przemysłu chemicznego w zakresie rygorystycznych przepisów ochrony środowiska.
  • Nawozy płynne.
  • Wprowadzenie produktów opartych na nowoczesnych technologiach polimerowych, w tym biomateriałów i pochodzących z recyklingu.
  • Rozwój materiałów wytwarzanych na bazie technologii niskowęglowych.
  • Zastosowanie rozwiązań proekologicznych w celu maksymalizacji biodegradowalności produktów inżynierii chemicznej i materiałowej.
  • Nowe materiały stosowane w medycynie.
  • Personalizacja i indywidualizacja technik leczenia

Powiązanie z Krajowymi Inteligentnymi Specjalizacjami

  • KIS 1: Technologie inżynierii medycznej, w tym biotechnologie medyczne;
  • KIS2: Diagnostyka oraz terapia chorób cywilizacyjnych oraz w medycynie spersonalizowanej;
  • KIS 3: Wytwarzanie produktów leczniczych;
  • KIS 4: Innowacyjne technologie, procesy i produkty sektora rolno-spożywczego i leśnodrzewnego;
  • KIS 5: Żywność wysokiej jakości;
  • KIS 6: Biotechnologiczne procesy i produkty chemii specjalistycznej i inżynierii środowiska;
  • KIS 7: Wysokosprawne, niskoemisyjne i zintegrowane układy wytwarzania, magazynowania, przesyłu i dystrybucji energii;
  • KIS 8: Inteligentne i energooszczędne budownictwo;
  • KIS 10: Nowoczesne technologie pozyskiwania, przetwórstwa i wykorzystywania surowców naturalnych oraz wytwarzanie ich substytutów;
  • KIS 11: Minimalizacja wytwarzania odpadów, w tym niezdatnych do przetworzenia oraz wykorzystanie materiałowe i energetyczne odpadów (recykling i inne metody odzysku);
  • KIS 12: Innowacyjne technologie przetwarzania i odzyskiwania wody oraz zmniejszające jej zużycie;
  • KIS 13: Wielofunkcyjne materiały i kompozyty o zaawansowanych właściwościach, w tym nanoprocesy i nanoprodukty;
  • KIS 16: Elektronika oparta na polimerach przewodzących.

Powiązanie z obszarami badawczymi w regionie

  • Projektowanie i badanie nowoczesnych materiałów (i wyrobów) opartych o polimery i poliestry, w tym przede wszystkim: nanomompozyty, biodegradacja, enkapsulacja,ochrona antybakteryjna, biomateriały, biokompozyty, recykling materiałów organicznych i tworzyw sztucznych.
  • Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne, w tym hodowla roślin energetycznych, ocena jakości w procesie spalania, łańcuchy dostaw, wykorzystanie jako paliwo dla statków.
  • Inżynieria powierzchni w tym zwiększanie odporności mechanicznej i korozyjnej zwłaszcza w środowisku morskim.
  • Nowe materiały o podwyższonej odporności termicznej, mechanicznej (drgania, wybuchy), elektromagnetycznej, w tym na potrzeby budownictwa okrętowego i lądowego oraz energetyki jądrowej.
  • Oczyszczanie gazów i cieczy metodami adsorpcyjnymi, w tym regeneracja adsorbentów i ochrona zapachowej jakości powietrza.
  • Ocena własności, modyfikowanie oraz tworzenie nowych paliw m.in. w celu zmniejszenia ich emisyjności oraz wykorzystania surowców odpadowych.
  • Zwiększanie jakości pracy akumulatorów, np. wydłużenie żywotności, skrócenie czasu ładowania.
  • Technologie wytwarzania katalizatorów do zastosowań w procesach eliminacji negatywnych skutki emisji CO2, w procesach utylizacji odpadów przemysłowych oraz do produkcji alternatywnych źródeł energii.
  • Zastosowanie systemów zasilania energią opartych na ogniwach paliwowych.
  • Nawozy mineralne.
  • Biomarkery i nowe terapie.